pm fire pump

ปั๊มน้ำดับเพลิง (fire pump)

Fire pump เป็นอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่ในการขับเคลื่อนน้ำจากแหล่งน้ำสำรองไปยังอุปกรณ์ที่ใช้ดับเพลิง เช่น ตู้ดับเพลิง, หัว Sprinkler , ระบบ Pre-action เป็นต้น ปั๊มดับเพลิงมีส่วนประกอบที่สำคัญหลายส่วนที่ต้องมีการบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (pm fire pump) ตามช่วงเวลาที่เหมาะสม

การ pm fire pump ในส่วนของปั๊มน้ำดับเพลิงตามมาตรฐาน NFPA 25 Article 8.1.1.2.3 ได้แนะนำให้ดำเนินการหล่อลื่นลูกปืน,อัดจารบีบริเวณจุดหมุนของ fire pump และปรับตั้ง gland nut หากพบว่าหลวมหรือแน่นเกินไป (ปริมาณน้ำหล่อเพลาที่ packing มีปริมาณเหมาะสม คือ 1 หยดต่อวินาที) หรือเปลี่ยน packing seal หากพบว่าชำรุดหรือเสื่อมสภาพ



อัดจารบีบริเวณจุดหมุนของ fire pump



ปรับตั้ง Gland Nut ให้มีปริมาณน้ำหล่อเพลาที่เหมาะสม



เปลี่ยน packing seal หากพบว่าชำรุดหรือเสื่อมสภาพ

Right angle gear drive

ชุดขับเกียร์เปลี่ยนทิศ หรือ Right angle gear drive ทำหน้าที่ในการเปลี่ยนทิศทางการส่งผ่านกำลังงานจากเครื่องยนต์หรือมอเตอร์จากแนวดิ่งเป็นแนวระดับและในบางระบบอาจมีการปรับความเร็วรอบจากต้นกำลังให้สัมพันธ์กับความเร็วรอบของ fire pump ซึ่งจะมีการระบุค่า Ratio Horizontal / Vertical ไว้ที่ Nameplate ของ angle gear

Right angle gear drive จะถูกติดตั้งในระบบ Vertical turbine fire pump หรือปั๊มน้ำดับเพลิงชนิดแนวตั้ง ซึ่งใช้ในการสูบน้ำจากแหล่งน้ำสำรองที่มีระดับต่ำกว่าผิวดิน (Underground Tank)

ชุดขับเกียร์เปลี่ยนทิศนี้ จะมีการหล่อลื่นด้วยน้ำมันเกียร์ ซึ่งปกติจะมีค่าความหนืดสูงกว่าน้ำมันหล่อลื่นที่ใช้กับเครื่องยนต์ น้ำมันเกียร์จะถูกดูดจาก reservoir ที่อยู่ภายในชุดเกียร์และถูก spay บริเวณผิวสัมผัสระหว่าง ring gear และ differential pinion gear เพื่อไม่ให้เฟืองเกียร์สัมผัสกันโดยตรงซึ่งจะช่วยป้องกันความเสียหายของชุด gear

การ pm fire pump ในส่วนของ Right angle gear drive ตามมาตรฐาน NFPA 25 article 8.1.4*(5) ให้ดำเนินการเติมน้ำมันเกียร์หากพบว่ามีระดับต่ำกว่าเกณฑ์ที่กำหนดโดยผู้ผลิต หรือเปลี่ยนน้ำมันเกียร์ทุก ๆ 50 ชั่วโมงหรือทุกปี โดยการเลือก Grade ของน้ำมันเกียร์ควรเลือกใช้ตามคู่มือจากผู้ผลิต

ปั๊มน้ำรักษาแรงดัน (jockey pump)

Jockey pump หรือปั๊มน้ำรักษาแรงดัน คือ ปั๊มน้ำที่ทำหน้าที่ในการรักษาแรงดันของน้ำในระบบดับเพลิงให้มีความดันตามที่ได้ออกแบบไว้ สาเหตุที่ต้องมีการติดตั้ง Jockey pump เพื่อลดการทำงานของ fire pump โดยไม่จำเป็น เนื่องจากภายในระบบท่อดับเพลิงอาจมีการรั่วซึมบริเวณจุดเชื่อมต่อต่าง ๆ ทำให้ความดันในระบบลดลง

การเลือกขนาดของ Jockey Pump ที่เหมาะสมกับระบบดับเพลิง ให้พิจารณาตามมาตรฐาน NFPA 20 Article 4.27.3 (Handbook) ที่ได้กำหนดให้ Jockey Pump มีอัตราการสูบน้ำ (Flowrate) ไม่น้อยกว่า 1% เมื่อเทียบกับขนาดของ fire pump

การ pm fire pump ในส่วนของ Jockey Pump ควรดำเนินการตามแผนการบำรุงรักษาตามคู่มือจากผู้ผลิต หรือหากไม่มีข้อมูล แนะนำให้อัดจารบีบริเวณจุดหมุนของมอเตอร์ขับ Jockey Pump ,ทำความสะอาดอุปกรณ์อย่างสม่ำเสมอ และบำรุงรักษาหรือเปลี่ยน Mechanical Seal ของปั๊มน้ำหากพบว่าชำรุดหรือเสื่อมสภาพ



อัดจารบีบริเวณจุดหมุนของมอเตอร์ขับ jockey pump



ทำความสะอาด Jockey Pump

fire pump controller

ตู้ควบคุมการทำงานของ engine fire pump เป็นอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่ในการสั่งการให้ fire pump ทำงานและหยุดการทำงาน โดยข้อกำหนดตามมาตรฐาน NFPA 20 ได้กำหนดให้ fire pump ต้องสามารถทำงานได้แบบอัตโนมัติ (Auto Start) และหยุดการทำงานด้วยมือ (Manual Stop)

ภายใน fire pump controller จะมีการติดตั้งอุปกรณ์ต่าง ๆ เช่น battery charger , fuse, speed control , pressure transducer, pressure switch, circuit breaker, program timer, volt meter, amp-meter, high temperature alert device , low oil pressure alert device เป็นต้น

การ pm fire pump ในส่วนของ Engine fire pump controller ตามมาตรฐาน NFPA 25 Article 8.5 ได้แนะนำให้ดำเนินการตามข้อมูลจากผู้ผลิตหรือหากไม่มีข้อมูล แนะนำให้ขันแน่นบริเวณจุดเชื่อมต่อทางไฟฟ้าหากพบว่ามีสภาพหลวมและควรจัดแผนทำความสะอาดภายในตู้ควบคุมอย่างสม่ำเสมอเพื่อลดการสะสมตัวของฝุ่นผงซึ่งเป็นสาเหตุของความร้อนบริเวณจุดเชื่อมต่อต่าง ๆ และหากพบว่าอุปกรณ์ภายในตู้ควบคุมชำรุดหรือเสื่อมสภาพควรดำเนินการซ่อมแซมหรือเปลี่ยนอุปกรณ์ใหม่



ทำความสะอาด fire pump controller

Jockey pump controller

ตู้ควบคุมการทำงานของ jockey pump เป็นอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่ในการสั่งการให้ jockey pump ทำงานและหยุดการทำงาน โดยปกติจะกำหนดให้ jockey pump ทำงานและหยุดทำงานแบบอัตโนมัติ (Auto Start and Stop) ซึ่งภายในตู้ควบคุมจะมีการติดตั้งอุปกรณ์ไฟฟ้า เช่น pressure switch, circuit breaker, timer เป็นต้น

การ pm fire pump ในส่วนของ jockey pump controller ควรดำเนินการตามข้อมูลจากผู้ผลิตหรือหากไม่มีข้อมูล แนะนำให้ขันแน่นบริเวณจุดเชื่อมต่อทางไฟฟ้าหากพบว่ามีสภาพหลวมและควรจัดแผนทำความสะอาดภายในตู้ควบคุมอย่างสม่ำเสมอเพื่อลดการสะสมตัวของฝุ่นผงซึ่งเป็นสาเหตุของความร้อนบริเวณจุดเชื่อมต่อต่าง ๆ และหากพบว่าอุปกรณ์ภายในตู้ควบคุมชำรุดหรือเสื่อมสภาพควรดำเนินการซ่อมแซมหรือเปลี่ยนอุปกรณ์ใหม่



ทำความสะอาด jockey pump controller

วาล์วและอุปกรณ์ประกอบท่อน้ำดับเพลิง

ระบบ fire pump นอกเหนือจากอุปกรณ์หลัก เช่น fire pump, engine fire pump, electric fire pump แล้ว ในระบบยังมีการติดตั้งวาล์วและอุปกรณ์ประกอบในระบบท่อน้ำดับเพลิง ซึ่งเป็นอุปกรณ์ที่มีความสำคัญไม่น้อยกว่าอุปกรณ์หลักและต้องมีการบำรุงรักษาให้สอดคล้องตามมาตรฐานของวิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย (ว.ส.ท.) และมาตรฐานสากล NFPA 25

วาล์วที่ติดตั้งในระบบ fire pump ที่มักถูกนำมาใช้ เช่น OS&Y Gate Valve , Butterfly Valve, Check Valve , Pressure Relief Valve ซึ่งวาล์วแต่ละประเภทต่างมีข้อดีและข้อจำกัดในการใช้งาน โดยการเลือกใช้และการติดตั้งวาล์วในระบบ fire pump ควรพิจารณาให้สอดคล้องตามมาตรฐาน NFPA 20 (Standard for the Installation of Stationary Pumps for Fire Protection)

OS&Y Gate Valve

วาล์วประเภทนี้มีใช้กันมากในระบบ fire pump ซึ่งจะติดตั้งในตำแหน่งของท่อ Main ด้านดูดและด้านจ่ายของ fire pump เนื่องจากเมื่อเปิดเต็มที่จะให้ความต้านทานต่อการไหลต่ำ และอาจพบการติดตั้ง OS&Y Gate Valve บริเวณ Line ท่อ Flow Test Line ในระบบปั๊มดับเพลิงที่มีขนาดใหญ่

OS&Y Gate Valve ใช้ทำหน้าที่ในการปิดและเปิดการไหลของน้ำเท่านั้น ไม่เหมาะกับการใช้งานแบบควบคุมการไหล (Throttling Device) เนื่องจากจะทำให้เกิดการขัดสีของขอบประตู (Disc) และทำให้วาล์วรั่วซึมได้

การ pm fire pump ในส่วนของ OS&Y Gate Valve ตามมาตรฐาน NFPA 25 Article 13.3.4 ได้แนะนำให้ดำเนินการ เติมสารหล่อลื่นบริเวณเกลียวของ stem และทดสอบการปิด-เปิดของ Disc Valve

Butterfly Valve

วาล์วผีเสื้อหรือ Butterfly Valve เป็นวาล์วชนิดหนึ่งที่มีการนำมาใช้งานในระบบ fire pump ซึ่งมักติดตั้งบริเวณ Line ท่อทดสอบการไหล (flow test line) เนื่องจากสามารถใช้ในการควบคุมปริมาณการไหลได้ดี วาล์วประเภทนี้มีข้อดีที่มีน้ำหนักเบา, ใช้พื้นที่ในการติดตั้งน้อย , ซ่อมแซมได้ง่าย, Pressure Drop น้อยและสามารถเปิดลิ้นวาล์วได้เต็มที่เมื่อหมุนก้านวาล์วเพียง 90 องศา

การ pm fire pump ในส่วนของ butterfly valve ตามมาตรฐาน NFPA 25 Article 13.3 ได้แนะนำให้ดำเนินการ ซ่อมแซมหรือเปลี่ยน butterfly valve หากตรวจสอบแล้วพบว่า ลิ้นวาล์วปิดไม่สนิท เมื่ออยู่ในสภาวะปิดสุด ซึ่งสาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากลิ้นวาล์วหรือบ่าวาล์วชำรุด

Check Valve

เช็ควาล์ว (Check Valve) เป็นวาล์วที่ทำหน้าที่ป้องกันการไหลย้อยกลับ ซึ่งจะพบวาล์วชนิดนี้ติดตั้งบริเวณท่อ Main ด้านจ่ายของ Fire Pump และ Jockey Pump ที่ต่อเข้าระบบท่อน้ำดับเพลิง

Check Valve สามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ Lift Check Valve และ Swing Check Valve ซึ่งในระบบ Fire Pump ส่วนมากมักติดตั้งเป็นชนิด Lift Check Valve เนื่องจากเหมาะกับการใช้ในระบบที่มีอัตราการไหลสูงแต่จะมีข้อเสียที่มีค่า Head Loss สูงกว่าชนิด Swing Check Valve

การ pm fire pump ในส่วนของ check valve ตามมาตรฐาน NFPA 25 Article 13.4.2 ได้แนะนำให้ดำเนินการ ทำความสะอาดส่วนประกอบภายในตัววาล์ว, ซ่อมแซมหรือเปลี่ยน valve ใหม่หากตรวจสอบแล้วพบว่า ลิ้นวาล์วปิดไม่สนิทหรือส่วนประกอบอื่น ๆ ชำรุด

Pressure Relief Valve (PRV)

วาล์วป้องกันความดัน (Pressure Relief Valve : PRV) เป็นวาล์วที่ทำหน้าที่ในการระบายน้ำบางส่วนกลับเข้าสู่แหล่งน้ำสำรองเพื่อป้องกันความดันของระบบไม่ให้สูงกว่าที่ได้ออกแบบไว้

การตรวจสอบการทำงานของ Pressure Relief Valve ควรดำเนินการให้สอดคล้องตามมาตรฐาน NFPA 25 Article 13.5.1.1 และ 13.5.1.2 โดยวาล์วต้องได้รับการตรวจสอบสภาพทุก ๆ 3 เดือน ซึ่งต้องอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์กล่าวคือ ต้องไม่พบการรั่วไหล, สามารถรักษาความดันด้านจ่ายได้ตามค่าความดันออกแบบและอุปกรณ์ต้องไม่ชำรุดหรือแตกร้าว

การ pm fire pump ในส่วนของวาล์วป้องกันความดันตามมาตรฐาน NFPA 25 Article 13.5.1.2.1 ได้แนะนำให้ดำเนินการปรับตั้ง Pressure Relief Valve ให้ระบายน้ำออกตามค่าความดันที่ได้ออกแบบไว้และบำรุงรักษาตามคำแนะนำจากผู้ผลิต หรือหากพบว่าวาล์วชำรุดหรือไม่สามารถรักษาความดันได้ตามค่าความดันที่ต้องการ ควรซ่อมแซมหรือเปลี่ยน valve ใหม่

Pressure Gauge

เกจวัดความดันที่ติดตั้งบริเวณด้านดูดและด้านจ่ายของ fire pump ใช้สำหรับการตรวจสอบความดันขณะเดินเครื่องทดสอบการทำงานประจำสัปดาห์และการทดสอบประสิทธิภาพ fire pump ประจำปี

การ pm fire pump ในส่วนของ pressure gauge ตามมาตรฐาน NFPA 25 Article 13.2.5 ได้แนะนำให้ดำเนินควบคู่กับการตรวจสอบทุก ๆ 3 เดือน หากพบว่าชำรุดหรือมีค่าความคลาดเคลื่อนเกิน 3% ของ full scale ให้ดำเนินการเปลี่ยนใหม่ ซึ่ง pressure gauge ควรมีการสอบเทียบทุก ๆ 5 ปี